Het oranjegezinde Bathmen heeft flink uitgepakt om 80 jaar vrijheid te vieren. ‘Negentig procent van de straten’ uit het dorp is versierd. En niet alleen met vlaggetjes. Parachutes, foto’s, recepten uit oorlogstijden; alles is uit de kast getrokken om de vrijheid te vieren.
Bron: de Stentor, geschreven door Ellen van Leeuwen
‘Vier de vrijheid die we hebben, versier je straat extra feestelijk’, klonk de oproep van de Bathmense Oranjecommissie voor het jubileumvrijheidsjaar. Dat lieten de inwoners van Bathmen en het omliggende Loo, Dotherhoek en Zuidloo zich geen twee keer zeggen.
Toen Herman Zoelen (64) de aanmeldingen van álle toegangswegen van Bathmen in zijn mailbox had zitten, maakte zijn hart een sprongetje. „Van welke kant je het dorp ook binnenkomt, het is overal feestelijk.” Inmiddels zijn bijna alle straten in Bathmen versierd. „Ik denk dat de straten die niet meedoen nu een beetje spijt hebben”, knipoogt Zoelen.
Verhalen verteld
In veel straten hangen Nederlandse vlaggen, opgesierd met Canadese vlaggen – een eerbetoon aan de bevrijders. Er ‘vliegen’ parachutisten door de lucht. Verhalen worden verteld met foto’s en aangrijpende teksten. Er zijn bloemen. Waar je ook kijkt in Bathmen, het ziet er feestelijk uit.
Wandelend door de Dorpstraat, waar Leny Polak met haar familie woonde, wijst Christiaan van den Noort, voorzitter van de Oranjecommissie, op de informatieborden die de bewoners zelf maakten. Hierop staat zorgvuldig omschreven wat er in de straat is gebeurd en welke mensen daarbij betrokken waren. De bijpassende foto’s illustreren de verhalen.
Meer dan een feestdag
Voor de verhalen die verteld worden in de Dorpsstraat en andere straten hebben bewoners veel onderzoek gedaan. De Oudheidkundige kring Bathmen is overspoeld met aanvragen van dorpsgenoten voor informatie en foto’s uit de Tweede Wereldoorlog. De bewoners van de Woertmansweg hebben zelfs een bijbehorende website gebouwd. Van den Noort: „Zoiets overtreft echt al onze verwachtingen.”
Door het onderzoek van inwoners worden de Bathmense verhalen uit oorlogstijd weer doorverteld. Belangrijk, vinden de twee, nu er steeds minder mensen zijn die de verhalen uit eerste hand kunnen vertellen. „Bevrijdingsdag is meer dan een feestdag”, vindt Van den Noort. „Het gaat ook om bewustwording.”
Het onderzoek bracht ook nieuwe verhalen boven tafel. „Op een gegeven moment zag ik een Poolse vlag hangen in een straat. Wat doet die daar, dacht ik. Het blijkt dat iemand uit Polen meegetrokken is om Bathmen te bevrijden. Het is mooi dat je dat in zo’n straat ziet terugkomen.”
Oranjebitter
Op 8 april heeft de jury van de oranjecommissie alle straten beoordeeld. Op 5 mei maakt ze in de feesttent bekend welke straat winnaar is en een ‘symbolische prijs’ van honderd euro wint. Het gaat vooral om de eer, vinden de heren.
Zoelen vertelt met een grote glimlach hoe veel deelnemende straten zich hebben uitgesloofd om ‘de jury te beïnvloeden’. Zo zijn ze aan de Looweg getrakteerd op cake gemaakt van aardappelzetmeel, zonder boter. Van den Noort: „Ze hebben oude recepten gevonden. En wat bleek? De cake was nog lekker ook!” En verderop genoot de jury van oranjekoek en oranjebitter.
In de avond is Bathmen trouwens nóg mooier, tipt Van den Noort. „Veel straten hebben hun werk verlicht. Prachtig is dat.” De heren zien veel dorpsgenoten in de avond een rondje wandelen. Ze genieten er van hoe ‘het dorp in beweging komt.’ Zoelen: „We horen veel terug: ‘We zien en spreken weer mensen’. Het brengt saamhorigheid in het dorp. Daar zijn we wel trots op.”